Głupianka w powiecie otwockim to być może ostatnia pogańska wioska w Polsce. Zwyczaje pogańskie przetrwały tu do dzisiaj. Jednak w okresie międzywojennym były naprawdę silne. Ludzie nie pamiętali już dlaczego stawiają jajko na końcu wsi, ale robili to od… tysiąca lat.
„Stoi nad Świdrem pod wsią Głupianką (k. Kołbieli) niepozorna kapliczka nazywana ,,Joście”. Raz do roku w Wielką Niedzielę odprawiane jest przy niej osobliwe nabożeństwo, które niby jest chrześcijańskie, ale wcale z chrześcijaństwa się nie wywodzi” – pisał kiedyś portal iOtwock.pl
„Jeszcze 30-40 lat temu ze wsi szła procesja ze śpiewami religijnymi; prowadziła ją przodownica chóru, za nią szły kobiety, potem mężczyźni i na końcu młodzież. Uczestnicy zgromadzenia kiedyś sami przez prawie godzinę modlili się i śpiewali pieśni religijne przy kapliczce. Od połowy lat 70. jest to już nabożeństwo odprawiane przez księdza. Po każdej takiej uroczystości, po południu odbywała się we wsi zabawa taneczna” – napisał Paweł Ajdacki, regionalista.
Autor twierdzi, że przy pierwszym zetknięciu wydaje się, że jest to obrzęd związany wyłącznie z kalendarzem i liturgią kościoła rzymskokatolickiego, ale w rzeczywistości mamy tu do czynienia z obrzędem, którego rodowód ma bardzo odległe, przedchrześcijańskie korzenie.
„Jeszcze sto lat temu w tym miejscu stał ogromny głaz narzutowy o obwodzie ok. 10 metrów z widocznymi na jego powierzchni miskowatymi, eliptycznymi zagłębieniami. Miejscowa ludność mówi, że były to ,,ślady kolan, łokci i brody Pana Jezusa” oraz opowiada o nim wiele innych podań i legend. Zagłębienia te świadczą, że kamień używany był w dawnych czasach jako ołtarz ofiarny, przy którym odbywał się jakiś pogański obrzęd. Kamień został zniszczony na początku XX w., a na jego miejscu wybudowano w 1949 r. dzisiejszą kapliczkę z ludową figurką św. Anny, która ma ponoć moc uzdrawiania, gdy chore miejsce ,,okrzesa” się ręką figurki” – opisał losy Głupianki Ajdacki.
Od Chrztu Polski za Mieszka I musiało upłynąć dużo wody by pogaństwo zniknęło. Dzisiaj z kolei mówi się o erze neopogańskiej. Historia naszych terenów jest arcy ciekawa.
RW/iOtwock.pl
Fot. Wikipedia